İlgide kayıtlı  özelge talep formunuzda; şirketinizin mesafeli satış sözleşmesi kapsamında internet üzerinden muhtelif ürünlerinin satışını yaptığı, firmalara satılan ürünlerin daha sonra bu firmalar tarafından üçüncü kişilere hediye edildiği, hediyeyi alan tüketicilerin bir kısmının bu ürünleri değiştirmek ya da iade etmek istedikleri belirtilerek firmalar tarafından nihai tüketicilere hediye edilen ürünlerin değişimi ya da iadesinde belge düzeni ve iadeye ilişkin hesaplanan KDV nin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı  hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 1/1 inci maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanununun 35 inci maddesinde işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükelleflerin borçlandığı ya da indirim hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin meydana geldiği dönemde düzeltecekleri; bu işlemlerin yapılabilmesi için iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin "III/C-6. Matrah ve İndirim Miktarlarının Değişmesi" başlıklı bölümünde konuya ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

İade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şartıyla malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemi içinde 3065 sayılı Kanunun 35 inci maddesi hükmü gereğince düzeltirler.

Buna göre, şirketiniz tarafından kurumlara satılan ve bu kurumlar tarafından üçüncü kişilere hediye olarak verilen malların değişim ve iadesinde, KDV Kanununun 35 inci maddesinde belirtildiği şekilde vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemi içinde düzeltmesi gerekmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde, "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır", 232 nci maddesinde; birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek, satın aldıkları emtia ve hizmetler için de fatura istemek ve almak zorunda oldukları, 234 üncü maddesinde ise "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa; yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir..." hükümleri yer almaktadır.

Buna göre şirketinizce satışı yapılan ürünlerin satışın yapıldığı firma tarafından iade edilmesi halinde firmaca tarafınıza iade amaçlı fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Ancak söz konusu ürünlerin satın alınan firmaca nihai tüketicilere hediye edilmesi ve iadenin nihai tüketicilerce yapılması halinde daha önce düzenlenen faturalarla ilinti kurularak şirketinizce gider pusulası düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca iade edilen malın yerine aynı veya başka bir malın verildiği durumlarda yukarıda sözü edilen işlemlerin yanı sıra şirketiniz tarafından verilen yeni mal için fatura düzenleneceği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.