İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, … İlçesi, … Mahallesinde kain ve tapuda … ada … parsel sayılı, 209,40 m2 miktarlı, kat irtifaklı, …/… arsa paylı zemin kat … no.lu mesken niteliğindeki taşınmazın tamamının … … adına kayıtlı iken açılan boşanma davası sonucunda … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin Esas No:…/…, Karar No:…/… sayılı kararı ile … … (… …) adına tesciline hükmedildiği belirtilerek, boşanmaya dair söz konusu mahkeme kararına ve tarafların imzaladıkları anlaşma protokolüne rağmen edimin gerçekleşmediği iddiasıyla açılan dava sonucunda … … Aile Mahkemesinin …/02/2015 tarihinde kesinleşen Esas No:…/… Karar No:…/… sayılı kararına göre … … (… …) adına tapuda yapılacak tescil işleminden ne şekilde harç alınacağı hususunda görüş sorulduğu anlaşılmaktadır.

            Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olacağı belirtilmiştir.

            492 sayılı  Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin "I-Tapu işlemleri" başlıklı bölümünün; 13/c bendinde, (a) fıkrası dışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde (her bir işlem için) 89,50 TL harç alınacağı; aynı tarifenin 20/a fıkrasında ise, gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında, gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (cebri icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı binde 20 oranında harç alınacağı hüküm altına alınmıştır.

            Diğer taraftan, 01/01/2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 20 nci maddesinde, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanmasının esas olduğu belirtilmiş, evlenmeden önce veya sonra, malvarlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birini sözleşme yaparak seçmemiş olan eşlerin kanunen tabi oldukları sistemin “yasal mal rejimi” olacağı hüküm altına alınmıştır.

            4721 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce evlenme akdi gerçekleşen eşlerden birisinin mal edinimi 01/01/2002 tarihinden sonra ise, edinilen taşınmaz mallar üzerinde diğer eş ½ oranında hak sahibi olacaktır. Aksi durumda eşlerden birisinin mal edinimi 01/01/2002 tarihinden önce gerçekleşmiş ise, bu durumda eşler arasındaki mal rejimi, mal ayrılığı rejimi olacaktır.

            Bu açıklamalar çerçevesinde, boşanma sonucu paylaşılan gayrimenkullerin, boşanan kişilerce bu gayrimenkulleri ilk iktisap ettikleri tarihe bakılarak bir ayrıma tabi tutulması gerekecektir.

            Bu nedenle, tarafların anlaşmalı boşanmalarına ilişkin … … Asliye Hukuk Mahkemesinin Esas No:…/…, Karar No:…/… sayılı kararında belirtilen edinimin yerine getirilmesiyle ilgili olarak açılan davada … …. Aile Mahkemesinin …/02/2015 tarihinde kesinleşen Esas No:…/… Karar No:…/… sayılı kararına göre, … İlçesi, … Mahallesinde kain ve tapuda … ada … parsel sayılı, 209,40 m2 miktarlı, …/… arsa paylı, ana taşınmaz niteliği arsa olan zemin kat 3 no.lu mesken niteliğindeki taşınmazın … … adına olan tapu kaydının iptali ve davacı … … (… …) adına tescili işleminde, taşınmaz 01/01/2002 tarihinden sonra edinilmiş olduğundan, taşınmazın ½ hissesi edinilmiş mallara katılma rejimi kapsamında davacıya ait olacağından bu hissenin davacı adına tescili işleminden 492 sayılı Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin I/13-c maddesine göre harç alınması, diğer ½ hissenin davacı adına tescilinden ise aynı tarifenin I/20-a fıkrasına göre harç aranılması gerekmektedir.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.