Temyiz Eden

: Vergi Dairesi Müdürlüğü 

Karşı Taraf

: …

… Demir Çelik Endüstri ve Ticaret Anonim Şirketi 

Vekili

: Av. …

… İstemin Özeti

: …

… Kavak Kereste Sanayi Limited Şirketinin Aralık 2002 döneminde müstahsilden satın alarak sahte faturalarla belgelendirdiği zirai ürün bedelleri üzerinden tevkif edilmesi gereken gelir vergisini beyan etmemesi ve ödememesi üzerine alım satıma taraf olması nedeniyle müteselsilen sorumlu tutulan davacı adına söz konusu gelir (stopaj) vergisi ve fon payı ile bunlara ilişkin ceza ve gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrini; ödeme emri düzenlenmeden önce söz konusu alacağın ihbarname ile istenilmesi gerektiği, öte yandan, yasalarda öngörülen ödevlerini eksiksiz yerine getiren iyi niyetli mükelleflerin, alım satım yaptıkları kişilerin vergilerini ödeyip ödemediklerini takip etmekle yükümlü kılınmasının hukukun temel ilkelerine aykırı düştüğü, zirai ürün alışı yaptığı firmanın söz konusu zirai ürünleri müstahsilden ya da tüccardan alarak sahte faturayla belgelendirdiği hususunu fiilen araştırması mümkün olmadığı gibi ilgili firmayla dolaylı da olsa bu yönde bir ilişkisi bulunduğu yolunda bir tespit de bulunmayan davacı adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle iptal eden Sakarya Vergi Mahkemesinin 18.9.2008 gün ve E:2008/499, K:2008/937 sayılı kararının; davacı adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenmiştir. 

Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur. 

Tetkik Hakimi

: Birgül ÖĞÜLMÜŞ 

Düşüncesi

: Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir. 

Savcı

: Süreyya ÇAKIN 

Düşüncesi

: Davacının zirai ürün alım yaptığı şirketin alımlarını gerçeğe aykırı fatura ile belgelendirdiği ve stopaj yapmadığının vergi inceleme raporu ile tespiti üzerine 213 sayılı Yasanın 11 inci maddesi uyarınca müteselsil sorumlu olduğundan bahisle tanzim ve tebliğ edilen ödeme emrini iptal eden mahkeme kararı temyiz edilmiştir. 

213 sayılı Vergi Usul Kanununun11 inci maddesinin üçüncü fıkrasında; mal alım ve satım ve hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların,bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden alım satıma taraf olanların, hizmetten yararlananların ve aralarında doğrudan veya hısımlık nedeniyle yada sermaye, organizasyon veya yönetimine katılmak veya menfaat sağlamak suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespitli olunanların müteselsilen sorumlu oldukları hükme bağlanmıştır. 

Müteselsil sorumluluk uygulamasında verginin öncelikle adına tarh ve tahakkuk ettirileceği mükelleften aranmış, vadesinde ödenmemesi halinde ödeme emri ile tebliğ edilmiş olması ve daha sonra müteselsil sorumluya tebliği gerekmektedir. 

Olayda mükellef …

… Kavak Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına salınan vergi ve cezaların 16.7.2007 tarihinde tebliğ edildiği halde ödenmediği, alacağın kesinleştiğinden bahisle mükellef adına değil sorumlu sıfatıyla davacı şirket adına ödeme emri tanzim ve tebliğ edildiği alacağın mükelleften ödeme emri ile takibi yoluna gidilmediği anlaşılmaktadır.. 

Alacağın öncelikle verginin mükellefi olan …

… Kavak Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden 6183 Sayılı Yasa hükümleri uyarınca takip ve tahsili yoluna gidilmesi gerekirken bu usule uyulmadığından hukuka aykırı olan ödeme emrinin iptali gerekmektedir. 

Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile temyiz edilen mahkeme kararının sonucu itibariyla onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir. 

TÜRK MİLLETİ ADINA 

Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü: 

… Kavak Kereste Sanayi Limited Şirketinin Aralık 2002 döneminde yaptığı zirai ürün alımlarına ilişkin tevkifatı beyan etmediği ve adına salınan cezalı gelir (stopaj) vergisinin ödenmemesi halinde kamu alacağının, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 11'inci maddesi gereğince müteselsil sorumluluk çerçevesinde davacıdan tahsil edilmesi gerektiği yolunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak düzenlenen ödeme emrini iptal eden mahkeme kararı temyiz edilmiştir. 

213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Vergi kesenlerin sorumluluğu" başlığını taşıyan 11'nci maddesinin üçüncü fıkrasında vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, mal alım-satımına taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralarında doğrudan veya hısımlık nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya yönetimine katılmak veya menfaat sağlamak suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanların müteselsilen sorumlu olduğu düzenlemesine yer verilmiş; zirai ürünlerin alım bedelleri üzerinden yapılacak gelir vergisi tevkifatı konusunda uyulacak esasları düzenleyen 164 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 3üncü bölümünde de; Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinde sayılan kurum, kuruluş ve kişiler tarafından, çiftçilerden satın aldıkları zirai ürün ödemeleri üzerinden tevkifat yapılmaması halinde ürünü çiftçiden satın alanın sorumluluğu olmakla birlikte, daha sonraki safhalarda bu ürünün alım-satımına taraf olanların da tevkif yoluyla ödenmeyen vergi ile buna bağlı ceza, gecikme faizi ve gecikme zammından müteselsilen sorumlu olacakları belirtilmiştir. 

Çiftçilerden satın alınan zirai ürün bedeli üzerinden, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinin 11'inci bendine göre Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen oranda vergi kesintisi yapılması, söz konusu ürünleri satın alanlara düşen bir vergi ödevidir. 

Aynı Kanunun 98'inci maddesinin ilk fıkrasında, vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların yaptıkları ödemeler ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri vergi dairesine bildirmeye mecbur oldukları, 99'uncu maddesinde, yapılan tevkifatın muhtasar beyanname ile bildirilmesi gerektiği, 119'uncu maddesinde ise, vergi tevkifatının beyannamenin verileceği süre içinde bağlı bulunulan vergi dairesine yatırılacağı kurala bağlanmıştır. 

… Kavak Kereste Sanayi Limited Şirketi adına 2002 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen 22.6.2007 gün ve 1411/18 sayılı inceleme raporu ile zirai ürün alımlarını sahte faturalarla belgelendirdiğinin saptanması üzerine, müstahsilden alındığının kabulü gereken zirai ürün bedelleri üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinin 11'inci bendinde öngörülen tevkifatı yapmaması nedeniyle, 193 sayılı Yasanın 94'üncü maddesinin 11'inci maddesi uyarınca gelir (stopaj) vergisi tarhiyatı yapılmıştır. 

Zirai ürün alımlarını …

… Kavak Kereste Sanayi Limited Şirketinin faturalarıyla belgelendiren davacının, adı geçen şirket ile dolaysız ya da dolaylı ilişkide bulunulduğuna dair bir tespit aranmaksızın, salt alım-satıma taraf olması nedeniyle ödenmesi gereken ve kesinleşen kamu alacağı için müşterek ve müteselsilen sorumlu tutulabileceği, yukarıda kuralına yer verilen 213 sayılı Yasanın 11'nci maddesinin gereği olup adına yeniden ihbarname düzenleme zorunluluğu da bulunmamaktadır. 

Bu durumda, takibe konu vergi alacağının miktar ve mahiyet itibarıyla kesinleşip kesinleşmediği, davacının iddialarının, kendisine ödeme emri tebliğ olunan kişi tarafından ileri sürülebilecek iddialar kapsamında olup olmadığı, fatura düzenleyicisi şirket adına düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca Aralık 2002 dönemi için yapıldığı anlaşılan tarhiyatın dava konusu yapılıp yapılmadığı, davaya konu edilmiş ise ne şekilde sonuçlandığı araştırılarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle ödeme emrinin iptali yolunda verilen vergi mahkemesi kararı hukuka uygun görülmemiştir. 

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Sakarya Vergi Mahkemesinin 18.9.2008 gün ve E:2008/499, K:2008/937sayılı kararının bozulmasına, 492 Saylı Harçlar Kanununun l3'üncü maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 19.10.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.