Temyiz Eden  :  İlyasbey Vergi Dairesi Müdürlüğü

          Karşı Taraf      :  … Taşımacılık Anonim Şirketi

          Vekili              :  Av. …

          İstemin Özeti :  Davacı tarafından 10.11.2004 tarih ve 70064A sayılı yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen araçların finansmanında kullanılan kredilerin teminatı olarak düzenlenen rehin sözleşmeleri için 12.11.2004 tarihinde ihtirazi kayıtla noterde ödenen damga vergisi ve noter harcı ile değerli kâğıt, sair tahsilat ve katma değer vergisinin iadesi istemiyle açılan davada; ödenen damga vergisi ve noter harcının terkini ile davacıya iadesine; davanın, değerli kâğıt, sair tahsilat ve katma değer vergisinin iadesi istemine yönelik kısmının ise reddine ilişkin Kocaeli Vergi Mahkemesinin 11.03.2005 günlü ve E:2004/781, K:2005/108 sayılı kararının ödenen damga vergisi ve noter harcının terkini ile davacıya iadesine ilişkin hüküm fıkrası, Danıştay Yedinci ve Dokuzuncu Dairelerince, birlikte yaptıkları toplantıda Danıştay Yedinci Dairesinin E:2005/2763 sayılı dosyasında verilen 13.03.2008 günlü ve K:2008/1609 sayılı kararıyla; rehin sözleşmelerinin damga vergisi ve harçtan istisna tutulabilmesi için öncelikle finansmanı sağlayan ve rehin sözleşmelerinin tarafı olan … firmasının; "banka", "Yurt dışı kredi kuruluşu" veya "uluslararası kurum" niteliğinde olması; rehin sözleşmelerinde atıf yapılan finansman sözleşmelerinin de "kredi sözleşmesi" sayılması gerektiği; Mahkemece, bu hususlar araştırılmadan eksik incelemeye dayalı olarak verilen kararda isabet görülmediği gerekçesiyle bozulmuştur.

          Bozma kararı üzerine Kocaeli Vergi Mahkemesi, 18.12.2008 günlü ve E:2008/1518, K:2008/2656 sayılı kararıyla; finansmanı sağlayan … firmasının 488 ve 492 sayılı Kanun’larda sayılan kuruluşlardan biri olup olmadığının ara kararı ile sorulduğu … Tüketici Finansmanı Anonim Şirketince bildikleri kadarıyla bu firmanın yurt dışı kredi kuruluşu olduğunun bildirildiği ancak, bu cevabın yeterli görülmemesi nedeniyle tekrar ara kararı ile Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu Başkanlığına aynı hususun sorulduğu ve bu Kurumca gönderilen yazıda, … unvanlı firmanın, Kurumlarının denetimi ve gözetimi altında faaliyet gösteren … Tüketici Finansmanı Anonim Şirketinin %0,34 paya sahip ortağı olduğu belirtilerek, … firmasının 2006 yılına ilişkin faaliyet raporu ile şirket ana sözleşmesinin birer suretinin ibraz edildiği, sözleşme ve raporun tetkiki neticesinde, … firmasının faaliyet alanının aynı grup içinde bulunan firmalar tarafından satılan ürünlerin kiralanması, finanse edilmesi ile finansal kiralama işlemlerinden oluştuğu ve bu faaliyetlerini daha ziyade Doğu Avrupa, Ortadoğu, Türkiye ve Meksika gibi pazarlarda yürüttüğü anlaşıldığından, bu Firmanın uluslararası nitelikte bir finansman kurumu olduğu kanaatine varıldığı, rehin sözleşmesinin dayanağı olan “Finansman Sözleşmesinin” kredi sözleşmesi niteliğinde olup olmadığının tespiti amacıyla ara kararları üzerine ibraz edilen sözleşmenin tetkiki neticesinde, bu sözleşmenin finansal kiralama(leasing) sözleşmesi mahiyetinde olduğu sonucuna varıldığı, bu tespitlere göre yurt dışı bir kredi kuruluşundan taraflar arasında yapılan kredi sözleşmesi ile temin edilen kredinin güvence altına alınması amacıyla yapılan rehin sözleşmesinin, damga vergisi ve noter harcından müstesna tutulması gerektiği gerekçesiyle ödenen damga vergisi ve noter harcının davacıya iadesine karar vermiştir.

          Vergi İdaresinin temyiz istemini inceleyen Danıştay Yedinci ve Dokuzuncu Dairelerince, birlikte yapılan toplantıda Danıştay Yedinci Dairesinin E:2009/2154 sayılı dosyasında verilen 05.07.2010 günlü ve K:2010/3662 sayılı kararla; rehin sözleşmelerinin damga vergisi ve harçtan istisna tutulabilmesi için, öncelikle finansmanı sağlayan ve rehin sözleşmelerinin tarafı olan … firmasının; "banka", "Yurt dışı kredi kuruluşu" veya "uluslararası kurum" niteliğinde olması; rehin sözleşmelerinde atıf yapılan finansman sözleşmelerinin de "kredi sözleşmesi" sayılması gerektiği, bu firmanın ana sözleşmesinin 3'üncü maddesinde; şirketin iştigal konusunun; "banka faaliyetlerinde, kredi piyasası şirketi kanununda belirtilen faaliyette veya hisse senedi ticareti kanunu uyarınca izin gerektiren faaliyetlerde bulunmadan, … grubu için finans faaliyetlerinde ve … grubuna veya başka şirketlere sağlanan teçhizat ve sistemlerle ilgili faaliyetlerde bulunacaktır" şeklinde belirtildiği, … grubunca, banka faaliyetlerinde bulunulmayacağı taahhüt edilerek, finans faaliyetleri yalnızca kendi grubu içinde yer alan şirketlere hasredildiğinden, finans faaliyetlerinden, isteyen herkesin yararlanamayacağı, niteliği ve yürüttüğü finans faaliyetlerinin kapsamı göz önüne alındığında, … firmasının uluslararası kurum ya da yurt dışı kredi kuruluşu olmadığı, bu rehin sözleşmesinin, "Yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini" amacıyla akdedildiği kabul edilemeyeceğinden, belirtilen sözleşmenin damga vergisi ve harçtan istisna edilmesine imkan bulunmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.

          Bozma kararına uymayan Kocaeli 1. Vergi Mahkemesi, 11.01.2011 günlü ve E:2011/18, K:2011/14 sayılı kararıyla; ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeye ek olarak; bozma kararında, … firmasının uluslararası kurum ya da yurt dışı kredi kuruluşu olduğunun kabulünün mümkün olmadığı belirtilmiş ise de; 488 ve 492 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, kredi sözleşmelerinin harç ve damga vergisinden istisna olması için, krediyi veren kuruluşun yurt dışı kredi kuruluşu olması yeterli olup, söz konusu kuruluşun, sadece kendi grubu içindeki şirketlere finansman hizmeti vermesi ve bu faaliyetlerden herkesin yararlanamaması yurt dışı kredi kuruluşu olma niteliğini ortadan kaldırmayacağı gibi yurt dışında kurulu olan … firmasının dosyadaki ana sözleşmesinden iştigal konusunun finansman faaliyetleri olduğu anlaşıldığından, yurt dışı kredi kuruluşu niteliğine haiz bulunduğunun kabulü gerektiği gerekçesiyle önceki kararında ısrar etmiştir.

          Israr kararı vergi idaresi tarafından temyiz edilmiş ve krediyi veren firmanın 488 ve 492 sayılı Kanun’larda değinilen yurt dışı kredi kuruluşu niteliğinde olmadığı gibi damga vergisine tabi olan sözleşmenin de kredi sözleşmesi olmadığı ileri sürülerek bozulması istenmiştir.

          Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

          Danıştay Tetkik Hâkimi Murat GÜNGÖR'ün Düşüncesi: Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının Danıştay Yedinci Dairesinin bozma kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

          Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

          Davacı tarafından 10.11.2004 tarih ve 70064A sayılı yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen araçların finansmanında kullanılan kredilerin teminatı olarak düzenlenen rehin sözleşmeleri için 12.11.2004 tarihinde ihtirazi kayıtla noterde ödenen damga vergisi ve noter harcı ile değerli kâğıt, sair tahsilat ve katma değer vergisinin iadesi istemiyle açılan davada, ödenen damga vergisi ve noter harcının davacıya iadesine ilişkin vergi mahkemesi ısrar kararı vergi idaresi tarafından temyiz edilmiştir.

          488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 9'uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmış; (2) sayılı tablonun "Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı IV'üncü bölümünün 5035 sayılı Kanun’la değişik 23'üncü bendinde; bankalar, Yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler, damga vergisinden istisna edilen kâğıtlar arasında sayılmış; 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 123'üncü maddesinin yine 5035 sayılı Kanun’la değişik son fıkrasında da, bankalar, Yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemlerin harca tabi tutulmayacağı hükme bağlanmıştır.

          Bu hükümlere göre vergilendirmeye konu rehin sözleşmelerinin damga vergisi ve harçtan müstesna tutulabilmesi için finansmanı sağlayan ve rehin sözleşmelerinin tarafı olan … firmasının; maddelerde değinilen "banka", "Yurt dışı kredi kuruluşu" veya "uluslararası kurum"; rehin sözleşmelerinde atıf yapılan finansman sözleşmelerinin de "kredi sözleşmesi" niteliğinde olması gerekmektedir.

          Kredi veren firmanın ana sözleşmesinin 3'üncü maddesinde; şirketin faaliyet konusunun; banka faaliyetlerinde, kredi piyasası şirketi kanununda belirtilen faaliyette veya hisse senedi ticareti kanunu uyarınca izin gerektiren faaliyetlerde bulunmadan, … grubu için finans faaliyetlerinde ve … grubuna veya başka şirketlere sağlanan teçhizat ve sistemlerle ilgili faaliyetlerde bulunmak olduğu belirtildiği gibi firmanın 2006 hesap yılına ait yıllık rapor içeriğinde yer alan bulunan yönetim kurulu raporunda şirketin faaliyet alanının, genelde … şirketler grubu içerisindeki firmalar tarafından satılan ürünlerin kiralanması ve finanse edilmesi olduğu ifade edilmiştir.

          Değinilen belgelerde … grubunca, banka faaliyetlerinde bulunulmayacağı taahhüt edilerek, finans faaliyetleri yalnızca kendi grubu içinde yer alan şirketlere hasredildiğinden, bu firmanın finans faaliyetlerinden, isteyen herkesin yararlanması mümkün olmadığı gibi niteliği ve yürüttüğü finans faaliyetlerinin kapsamı göz önüne alındığında, … firmasının uluslararası kurum ya da yurt dışı kredi kuruluşu olarak nitelendirilmesi olanaklı görülmemiştir.

          Vergilendirmeye konu rehin sözleşmelerinin, "Yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini" amacıyla akdedildiği kabul edilemeyeceği için damga vergisi ve harçtan müstesna tutulamayacağından, aksine yargı ile verilen damga vergisi ve noter harcının davacıya iadesine ilişkin vergi mahkemesi ısrar kararı hukuka uygun görülmemiştir.

          Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Kocaeli 1.Vergi Mahkemesinin, 11.01.2011 günlü ve E:2011/18, K:2011/14 sayılı ısrar kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda karşılanacağından yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 21.11.2012 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

          Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, ısrar kararının dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından, istemin reddi gerektiği oyu ile karara katılmıyoruz.