KASADAN YAPILACAK NAKİT ÖDEMELERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR
4 Temmuz 2003 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 320 Sıra No.lu VUK
Tebliği, 1 Ağustos 2003 tarihinden itibaren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar,
kazancı basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler,
serbest meslek erbabı ile vergiden muaf esnafın kendi aralarında yapacakları
ticari işlemleri ile nihai tüketicilerden (Türkiye'de mukim olmayan yabancılar
hariç) mal veya hizmet bedeli olarak yapacakları 5.000TL’yi aşan tahsilat ve
ödemelerinin banka veya özel finans kurumları aracı kılınarak yapılmasını; bu
ödemelerin bu kurumlarca düzenlenen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile
tevsik edilmesini zorunlu kılmıştı. Tespit edilen tutarı aşan avansların da
banka veya özel finans kurumları aracılığıyla sağlanacağı belirtilmiş, tespit
edilen tutarın üzerinde kalan işlemlerin tevsik zorunluluğundan kaçınmak
amacıyla parçalara ayrılmasının kabul edilmeyeceği, aynı günde aynı kişi veya
kurumlarla yapılan işlemlerin tek bir ödeme ya da tahsilat kabul
edileceği söz konusu Tebliğ’de açıklanmıştı.
27 Nisan 2004 tarihinde yayımlanan 332 Sıra No.lu VUK Tebliği’nde ise sınır 8.000 TL olarak tespit edilmiş ve uygulama 1 Mayıs 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yukarıda sözü geçen düzenleme ile ilgili Maliye Bakanlığı’na yansıyan konular dikkate alınarak, 28 Ekim 2003 tarihinde yayımlanan 324 Sıra No.lu VUK Tebliği’nde limit uygulamasının vadeli satışlar, cari hesap kullanımı ve serbest meslek erbabı için ne şekilde olacağı aşağıdaki açıklamalarla mükelleflerin bilgisine sunulmuştu:
- Vadeli satışlarda, limiti aşan bedelin farklı tarihlerde ve taksitler halinde ödenmesi durumunda da her bir taksit, banka veya özel finans kurumları aracılığıyla yapılacak,
- Herhangi bir ticari içeriği olmayan nakit hareketlerinde de işlem tutarı, limiti aşması halinde, banka veya özel finans kurumları aracılığıyla yapılacak,
- Limit uygulaması serbest meslek erbabının hizmeti tamamlamasına müteakiben serbest meslek makbuzu karşılığı yaptığı tahsilatlarda da geçerli olacak.
Bu açıklamalara ilaveten, Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 20.10.2011 tarihinde verilen B.07.1.GİB.4.07.17.02-VUK-2010-334 Sayılı Özelge’de de, aynı tarihte aynı kişi ve kurumlara düzenlenen faturaların toplamının 8.000 TL’yi aşması halinde de bu ödemelerin de banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri vasıtasıyla yapılması gerektiği şeklinde görüş bildirilmiştir.
Bu uygulama günümüzde halen geçerlidir. Görüldüğü gibi, satış veya alış tutarının limiti aştığı durumlarda tahsilat veya ödemenin parça parça yapılması, uygulama bakımından bir farklılık yaratmıyor.
Vergi İdaresinin yaptığı denetimlerde kasa hesabı hareketleri incelenerek Tebliğ’e aykırı işlemler kolaylıkla tespit edilebilmektedir. Tespit halinde VUK’un Mükerrer 257. Maddesi’nde zorunluluklara uymayanlardan;
- Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabına 1.200 TL ( 432 Sayılı VUK Genel Tebliği’ne göre 01.01.2014’ten itibaren),
- İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler 600 TL ( 432 Sayılı VUK Genel Tebliği’ne göre 01.01.2014’ten itibaren),
- Yukarıdaki bentlerde yazılı bulunanlar dışında kalanlara 300 TL ( 432 Sayılı VUK Genel Tebliği’ne göre 01.01.2014’ten itibaren)
VUK Mükerrer 355. Maddesi’ne göre özel usulsüzlük cezası kesilmektedir. Aynı Madde’de tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayan mükelleflerden her birine, her bir işlem için bu Madde’ye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesileceği de hüküm altına alınıyor. Bir takvim yılı içerisinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamının 2014 yılı için 970.000 TL’yi geçemeyeceği 432 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nde belirtilmiştir.
Bu nedenlerle mükelleflerin cezai yaptırımlarla karşılaşmamaları için belirlenen limit üstünde kalan tüm tahsilat ve ödemelerinin banka ,PTT veya özel finans kurumları aracılığıyla yapmalarını özellikle öneririz.